کدهای استاندارد در کاشی و کاشیکاری در سه حوزه‌ی آمریکا، اروپا و ایران متفاوت اما هم‌پوشان هستند.
استانداردهای آمریکا (ANSI / TCNA / ASTM)
در آمریکا سه مرجع اصلی داریم:
ANSI (American National Standards Institute) → استانداردهای نصب و چسب‌ها
TCNA (Tile Council of North America) → کتاب مرجع “Handbook” برای روش‌های نصب
ASTM (American Society for Testing and Materials) → استانداردهای تست فیزیکی و مکانیکی
مهم‌ترین کدها:
ANSI A118 → چسب‌ها و ملات‌ها (مثلاً A118.1 = چسب سیمانی C1، A118.4 = چسب اصلاح‌شده C2)
ANSI A137.1 → استاندارد کاشی‌های سرامیکی
ANSI A137.2 → استاندارد کاشی پرسلانی
ANSI A108 → روش‌های نصب کاشی
ANSI A136.1 → مواد بندکشی (Grout)
TCNA Handbook → دیتیل‌های نصب برای کف، دیوار، نما، اسلب
ASTM C373 → میزان جذب آب کاشی
ASTM C485 → مقاومت خمشی
ASTM C627 → تست بارگذاری کف (Robinson test)
استانداردهای اروپا (EN / ISO)
اروپا بیشتر از EN (استاندارد اروپایی) و ISO تبعیت می‌کند.
مهم‌ترین کدها:
EN 14411 → الزامات کاشی‌های سرامیکی (ابعاد، جذب آب، مقاومت‌ها)
EN ISO 10545 (Part 1–16) → مجموعه کامل تست‌های کاشی (ابعاد، جذب آب، مقاومت خمشی، سایش، یخ‌زدگی، مقاومت شیمیایی و...)
EN 12004 → استاندارد چسب‌های کاشی (C1، C2، D1، D2، R1، R2)
EN 13888 → استاندارد مواد بندکشی (CG1، CG2، RG)
EN 12002 → قابلیت تغییر شکل (S1، S2) برای چسب‌ها
ETAG 022 → دستورالعمل آب‌بندی حمام و دوش
ISO 13007 → معادل بین‌المللی برای استانداردهای چسب و بندکشی (هم‌پوشانی با EN 12004 و EN 13888)
استانداردهای ایران (ISIRI)
ایران از استانداردهای مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (ISIRI) تبعیت می‌کند. بسیاری از آن‌ها ترجمه یا معادل استاندارد EN یا ISO هستند.
مهم‌ترین‌ها:
ISIRI 25 → کاشی‌های سرامیکی (ویژگی‌ها و روش آزمون)
ISIRI 12468 → کاشی‌های پرسلانی
ISIRI 15102 → چسب‌های کاشی (معادل EN 12004)
ISIRI 15103 → مواد بندکشی (معادل EN 13888)
ISIRI 15104 → استاندارد مقاومت مکانیکی کاشی‌ها
ISIRI 14880 → آزمون جذب آب
ISIRI 15832 → الزامات نصب کاشی و سرامیک (اقتباس از ANSI و EN)
به طور خلاصه:
آمریکا: ANSI + TCNA + ASTM → تمرکز روی نصب و عملکرد مکانیکی.
اروپا: EN + ISO → تمرکز روی ویژگی‌های محصول و آزمون‌های دقیق.
ایران: ISIRI → بر پایه ترجمه/تطبیق EN و ISO، با بومی‌سازی شرایط اقلیمی.
جدول تطبیقی سه سیستم استاندارد آمریکا، اروپا و ایران کنار هم. این جدول مخصوص بخش‌های اصلی: کاشی، چسب، بندکشی و نصب هست.
جدول تطبیقی استانداردهای کاشی و کاشیکاری
| موضوع | آمریکا (ANSI / TCNA / ASTM) | اروپا (EN / ISO) | ایران (ISIRI) |
|---|---|---|---|
| کاشی سرامیکی | ANSI A137.1 | EN 14411 | ISIRI 25 |
| کاشی پرسلانی | ANSI A137.2 | EN 14411 (گروه BIa) + EN ISO 10545 | ISIRI 12468 |
| تست جذب آب | ASTM C373 | EN ISO 10545-3 | ISIRI 14880 |
| مقاومت خمشی / مکانیکی | ASTM C485 | EN ISO 10545-4 | ISIRI 15104 |
| سایش سطحی (PEI) | ASTM C1027 | EN ISO 10545-7 | ISIRI (معادل 10545-7) |
| مقاومت در برابر یخ‌زدگی | ASTM C1026 | EN ISO 10545-12 | ISIRI (معادل 10545-12) |
| چسب کاشی (ملات نازک) | ANSI A118.1 (C1)، ANSI A118.4 (C2)، ANSI A118.15 (پرفورمنس بالا) | EN 12004 (C1، C2، D1، R1...) + ISO 13007 | ISIRI 15102 (معادل EN 12004) |
| انعطاف‌پذیری چسب | ANSI A118.15F | EN 12002 (S1، S2) | ISIRI (بر اساس EN 12002) |
| چسب خمیری | ANSI A136.1 (محدودتر) | EN 12004 (D1، D2) | ISIRI 15102 (D1، D2) |
| چسب رزینی (اپوکسی/پلی‌یورتان) | ANSI A118.3 (Epoxy) | EN 12004 (R1، R2) | ISIRI (بر اساس EN 12004) |
| مواد بندکشی (Grout) | ANSI A118.6 (سیمانی)، ANSI A118.7 (سیمانی اصلاح‌شده)، ANSI A118.3 (اپوکسی) | EN 13888 (CG1، CG2، RG) | ISIRI 15103 (معادل EN 13888) |
| روش نصب | ANSI A108 + TCNA Handbook | CEN/ISO Installation Guidelines (غیر متمرکز مثل ETAG 022 برای آب‌بندی) | ISIRI 15832 (ترجمه و بومی‌سازی) |
| تست بارگذاری کف (Robinson Test) | ASTM C627 | - (ندارد، اروپا بیشتر روی تست خمشی/فشار تمرکز دارد) | - (ندارد) |
نتیجه:
استانداردهای آمریکا (ANSI/ASTM/TCNA) → روی اجرا و شرایط نصب تمرکز بیشتری دارند.
اروپا (EN/ISO) → روی ویژگی‌های محصول و آزمایشگاهی خیلی دقیق‌تر هستند.
ایران (ISIRI) → بیشتر از EN/ISO اقتباس شده ولی در مواردی مثل نصب (ISIRI 15832) ترکیبی از ANSI و EN هست.
