تفاوت، روش تولید، مزایا و کاربردهای کاشی «سولیویل سالت» و «دابل‌چارج » ؛ آکادمی کاشی کاریزما

راهنمای فنی و عملی مناسب تولیدکنندگان، پیمانکاران و طراحان داخلی

معرفی  Soluble Salt و Double Charge در صنعت کاشی و پرسلان

کاشی‌ها و پرسلان‌های امروزی از نظر روش تولید و فینیشرینگ (پایانی) تنوع زیادی دارند. دو فناوری مهم که هم در ظرفیت تولید انبوه و هم در تعیین مشخصات کاربردی نقش کلیدی دارند، ‌سولیویل سالت (Soluble Salt) و دابل‌چارج / دابل فریس (Double Charge / Double Firing) هستند. در این مقاله ابتدا هر یک را از لحاظ تعریفی، تکنولوژی تولید، ویژگی‌های فنی، کاربرد و مقایسه بررسی می‌کنیم؛ سپس در «مرحله بعدی» به جنبه‌های عملیاتی — فرمولاسیون، کنترل کیفیت، تست‌ها، نکات نصب و توصیه‌های تولیدی — می‌پردازیم. (Digitalfire)

سولوبل سالت (Soluble Salt): تعریف، مکانیزم و کاربرد

تعریف فنی

کاشی‌های Soluble Salt (که بعضاً در بازار فارسی با نام‌های «کاشی نمک محلول» یا «سولیویل سالت» شناخته می‌شوند) به کاشی‌هایی اطلاق می‌شود که طرح و رنگ سطح آنها از طریق یک محلول شامل ترکیبات قابـل حل (اکسیدهای فلزی/رنگدانه‌ها یا نمک‌های محلول) روی سطح یا لایهٔ بالایی اعمال شده و در فرایند پخت نفوذ یا تثبیت می‌شود. این روش می‌تواند با تکنیک‌های چاپ (screen printing / ink-jet) یا اعمال محلول‌های ویژه انجام شود و وقتی در کوره پخته می‌شود، رنگ/نمک به بدنه نفوذ یا با بدنه واکنش می‌دهد و الگو ایجاد می‌کند. (ColorTile)

مکانیزم تولید به زبان ساده

1. آماده‌سازی بدنه: پودر سرامیک یا پرسلان مطابق فرمول پایه (سیلیکا، فلدسپات، کائولن، و غیره) تهیه و پرس می‌شود.

2. اعمال محلول رنگی (Soluble Salt): از طریق شابلون (screen printing) یا جوهرافشان مخصوص، محلول نمکی یا مرکب روی سطح اعمال می‌شود.

3. خشک‌سازی: مرحله خشک‌کن برای حذف رطوبت اضافی.

4. پخت نهایی (Single firing): در کوره، نمک‌ها/اکسیدها به‌واسطه حرارت آزاد شده و با بدنه تعامل می‌کنند؛ در نتیجه رنگ تا حدی به لایهٔ سطحی نفوذ می‌کند و جلوه‌ای نیمه‌درونی می‌دهد. (Antovia Surfaces)

ویژگی‌های فنی و ظاهری

• سطح نهایی می‌تواند براق یا نیمه‌پولیش باشد؛ اغلب جلوهٔ شفاف و درخشان دارد.

• طرح‌ها نیمه‌درونی هستند (یعنی فقط روی لعاب نیستند بلکه تا عمقی محدود داخلی شده‌اند).

• مقاومت سایشی معمولاً مناسب برای فضاهای مسکونی و تجاری سبک است؛ اما نسبت به فناوری‌هایی مانند double charge عمق طرح و مقاومت کمتری دارد. (Lavish Ceramics)

مزایا و معایب (مختصر)

مزایا

• هزینه تولید نسبی پایین‌تر نسبت به بعضی فناوری‌های پیچیده.

• امکان تولید طرح‌های متنوع با چاپ نسبتاً ساده.

• ظاهر شفاف و درخشنده؛ مناسب برای فضاهای مسکونی و اداری.

معایب

• عمق طرح محدود (مثلاً حدود ۰.۵ تا ۱ میلی‌متر) و در صورت سایش شدید، کم‌رنگ شدن طرح ممکن است.

• برای فضاهای صنعتی یا بسیار پرتردد توصیه‌ی اصلی نیست. (Antovia Surfaces)

دابل‌چارج (Double Charge) و دابل‌فریس (Double Firing): تفاوت‌ها و کاربرد

تعریف و انواعِ اصطلاحی

• Double Firing / Double Glost (دابل فریس): در صنایع سنتی لعابی، به معنی «پخت دو مرحله‌ای» است — اول پخت بدنه (biscuit) و سپس پس از اعمال لعاب پخت دوم برای تثبیت لعاب. این روش برای کاشی‌های لعابی و سرامیک‌های تزئینی رایج است.

• Double Charge (دابل‌چارج یا Double Loading / Double Pressing): در پرسلان‌های ویتریفاید یا ویتریفاید-وِیتر (vitrified)، این اصطلاح به نوعی پرس و شارژ دو لایهٔ پودری در قالب اشاره دارد: یک لایهٔ زیرین برای استحکام و یک لایهٔ رویی رنگی/پوششی که با فشار زیاد و بدون لعاب جدای اضافه شکل نهایی را می‌سازد. این روش باعث می‌شود طرح و رنگ عمیق‌تر و مقاومتر نسبت به روش‌های سطحی باشد. (Simpolo)

فرایند Double Charge به‌طور خلاصه

1. آماده‌سازی دو پودر مجزا: پودر پایه و پودر رنگی سطحی (که ممکن است درصد‌های متفاوتی از مواد رنگزا و فریت داشته باشد).

2. شارژ در هِپرِ پرس: سیستم‌های خاصی لایهٔ رنگی را در محفظهٔ قالب بالایی قرار می‌دهند و سپس لایهٔ زیرین را می‌ریزند.

3. پرس با فشار بالا (High pressure): دو لایه تحت فشار بالا فشرده می‌شوند و یک بلاک همگن به‌وجود می‌آید؛ لایهٔ سطحی معمولاً ۲ تا ۴ میلی‌متر ضخامت رنگی دارد که باعث مقاومت سایشی بالا می‌شود.

4. پخت واکسینه/ویتریفیکیشن: در دماهای بسیار بالا پخته می‌شود تا ساختار سرامیکی به شیشه‌ای شدن مطلوب برسد. (Qualicer)

ویژگی‌ها و مزایا

• مقاومت سایشی بسیار بالا و مناسب برای مکان‌های پر رفت‌وآمد (فرودگاه، مراکز خرید، لابی هتل‌ها).

• طرح‌ها دارای عمق واقعی هستند؛ لب‌پریدگی یا ساییدگی سطحی به سرعت ظاهر را خراب نمی‌کند.

• در اغلب موارد پوشش اضافهٔ لعاب وجود ندارد، بنابراین ظاهر و رنگ پایدارتر است. (Antovia Surfaces)

معایب

• هزینهٔ تولید و سرمایه‌گذاری روی دستگاه‌های پرس دو لایه بالاتر است.

• درجهٔ انعطاف‌پذیری طرح (خصوصاً طرح‌های بسیار پیچیده یا فوتورئال) نسبت به چاپ دیجیتال لعاب کمتر است مگر از تکنیک‌های پیشرفته استفاده شود.

مقایسهٔ کاربردی: کجا از کدام فناوری استفاده کنیم؟

جدول مقایسه خلاصه

انتخاب براساس پروژه

• مسکونی و دفاتر کوچک: Soluble Salt یا Glazed Porcelain با چاپ دیجیتال (هزینه مناسب و تنوع طرح).

• فروشگاه‌ها، فرودگاه‌ها، هتل‌ها: Double Charge بخاطر پایداری بالا در برابر سایش.

• محیط‌های مرطوب یا بیرونی: بهتر است از کاشی‌های مات یا پولیش‌شده با خواص ضدلغزش مناسب استفاده شود؛ انتخاب فناوری بر اساس ضریب اصطکاک نهایی و شیوهٔ نصب باید انجام شود.

نکات کیفی و آزمون‌های مهم در تولید و کنترل کیفیت

(این بخش برای تولیدکنندگان و مسئولین کنترل کیفیت کاربردی است — منابع و دستورکارها را در بخش «مرحله بعدی» شرح می‌دهیم.)

آزمون‌های کلیدی که باید اجرا شوند

• آزمون مقاومت سایشی (PEI / ISO abrasion): برای تعیین مقاومت سطح در برابر تردد.

• سختی سطح و مقاومت به خراش: تست می‌شود تا مشخص شود که طرح و سطح چقدر در برابر ابزارها یا رفت‌وآمد مقاوم است.

• جذب آب (Water absorption): به‌خصوص برای پرسلان‌های ویتریفاید باید در محدوده استانداردهای مورد انتظار باشد.

• تست ثبات رنگ و مقاومت به اسید/قلیا: به‌خصوص برای محصولات Soluble Salt که رنگ به بدنه نفوذ کرده‌اند. (ijaroceramic.com)

کاریزما برای این سوال شما راه حل دارد — ۰۲۱۹۱۰۹۳۶۱۴.
در کاریزما کاشی همیشه آماده‌ایم تا در تولید و مشاوره‌ی فنی همراهتون باشیم.