درز انقطاع ساختمان

دلایل قرار دادن درز انقطاع در ساختمان

همان طور که می دانید برای امنیت ساختمان ها باید تدابیری اندیشه شود تا بتوان ایمنی هر ساختمان را بالا ببرید. از این رو در هر بنایی درزهایی را اجرا می کنند تا از این طریق بتوانند خسارت و حتی تکان های وارد شده بر اسکلت را کنترل کرده و این مسله باعث می شود تا دوام و استقامت هر ساختمانی افزایش یابد.

توجه داشته باشید که دلایل مختلفی باعث می شود تا در بیشتر ساختمان هایی که به صورت مجتمع بوده و طبقات زیادی دارد، تنش ایجاد شود که اگر در زمان ساخت به این مسله توجه نشود، خسارت های جبران ناپذیری به ساختمان وارد شده و کل سرمایه از بین می رود.

در هر بنایی به دلیل انبساط و انقباض و همچنین فشارهای وارد شده به مصالح ساختمانی دچار شکستن و ترک می شوند و حتی این مسله در اسکلت کلی بنا و تاسیسات ساختمان هم تاثیر گذاشته و باعث ایجاد خسارت می شود. به همین خاطر برای کنترل تنش های ایجاد شده در ساختمان باید درزهایی را در بنا اجرا نمود تا در نهایت نتیجه مطلوبی حاصل شود.

دلایل ایجاد تنش در ساختمان ها شامل موارد زیر است که باید از طریق اجرای درز آنها را کنترل  نمود.

انقباض و انبساط در بنا

بهتر است بدانید که اسکلت های فلزی، بتنی و همچنین بناهای چوبی و آجری بعد از ساخت دچار انبساط و انقباض شده و این مسله بسته به عوامل مختلفی مانند تغییردرجه حرارت ایجاد می شود و در صورتی که راهکاری برای این جریان ارائه نشود، در طول زمان به ساختمان صدمات جدی وارد خواهد شد.

از این رو در ساختمان هایی که طول بنا در مقایسه با عرض آن از یک سوم بیشتر باشد یا بناهایی که از چند بلوک تشکیل شده اند، باید در آنها درز انبساط را ایجاد نمود.

نحوه اجرای درز در ساختمان ها

توجه داشته باشید که به ازای هر ۵۰ متر طول باید یک درز در نظر گرفته شود و ابعاد درز ایجاد شده باید در حدود ۲ تا ۵ سانتی متر باشد و هرگز نباید در بین درزها از مصالح ساختمانی فلزی و … استفاده شود. نکته مهم این است که درز ها باید کاملا” مجزا بوده و برای پر کردن آنها باید از مصالح انعطاف پذیر استفاده کرد.

جنس متفاوت ساختمان ها

همان طور که می دانید ساختمان ها ممکن است از جنس های مختلف در کنار یکدیگر قرار بگیرند، برای مثال یک بنای فلزی متصل به یک ساختمان بتنی باشد و چون ضریب انبساط سازه فلزی با بتنی تفاوت دارد، از این رو توصیه می کنیم یک درز انبساط در عرض بنا قرار داده و محل لتصال را جدا کنید. نکته مهم این است که این درز را باید با مواد نرم پره کرده و یا از طریق پوشش ها مناسب، پوشاند. البته انجام این کار برای ساختمان های بنتی و فلزی متفاوت خواهد بود. زیرا جنس های مختلف ساختمان ها، رفتار متفاوتی داشته که باید با توجه به آن از پوشش مناسبی استفاده نمود.

حرکت ساختمان ها

ساختمان هایی که در کنار هم قرار دارند، به صورت سبک و سنگین بوده و این مسله باعث می شود تا ساختمان ها وزن های مختلفی داشته باشند و در محل اتصال آنها نشست ایجاد شود. از این رو برای اینکه وزن بنا موجب آسیب دیدگی ساختمان نشود، باید ساختمان بزرگ تر را از ساختمان های کوچکتر با ایجاد یک درز مجزا کنید.

غیرهمسطح بودن دو بنا

قرار دادن درز در ساختمان های غیر همسطح بسیار ضروری می باشد و دلیل آن هم این است که این ساختمان ها در سطح فندانسیون دارای اختلاف بوده و بهم اتصال ندارند و چون وزن بنا های غیر همسطح باهم متفاوت است، اجرای درز ژوئن ضروری می باشد.

فشار نیروهای جانبی

نیروهایی که از باد و زلزله بر روی ساختمان اعمال می شود، باعث می شود تا سازه ساختمان را تحت تاثیر قرار دهند. می توان نیرویی که زلزله به ساختمان وارد می کند را با استفاده از روش های تحلیل دینامیکی یا استاتیکی محاسبه کرده و از این طریق بلوک های کنار هم را با کمک درز محاسبه شده از هم جدا نمود. یادتان نرود که درزهای انقطاع علاوه بر اینکه در زمان زلزله کاربرد دارند، قبل از وقوع زلزله هم عملیات انبساط و انقباض ساختمان را انجام می دهند.

فراموش نکنید که استفاده از این روش ها برای ساختمان های بالای ۵۰ متر، نامنظم ۵ طبقه و همچنین بناهایی که دارای سختی های جانبی هستند و … محاسبه می گردد.

البته در زمان هایی که نیاز به اجرای طرح توسعه بنا وجود داشته و بدون اینکه پیش بینی خاصی برای اتصال بنا باشد، باید اجرای درز انجام شود.

طراحی معماری داخلی

بهتر است بدانید که برای طراحی معماری هر ساختمان و همچنین مشخص نمودن نورگیر ها و حتی فضاهای خالی که در هر ساختمان تعبیه می شود، در پاره ای مواقع نیاز است که اجرای درز انجام شده و فضاهایی در محل های مختلف ایجاد شود.
روش محاسبه ژوئن

به دو طریق می توان ژوئن در ساختمان ها را محاسبه نمود.

۱-روش اول به گونه ای است که برای محاسبه درز انبساط از ضریب انبساط طولی سازه استفاده می شود.

۲-در روش دوم به ازای هر یک متر، یک سانتی متر بر آورد شده است که البته این نظریه بر طبق آئین نامه نظام مهندسی ایران بوده و برای ساختمان هایی که زیر ۱۲ متر باشد، باید با توجه به نظر مهندس محاسب، طراحی شود.

بند انبساط

در واقع بند انبساط هیچ رابطه ای با درز انبساط و انقطاع نداشته و از آن در سطوح نما و کف ساختمان استفاده می شود. اجرای بند انبساط بستگی به نوع مصالح مصرفی مانند سنگ و سرامیک در ساختمان داشته و در فاصله ۲ تا ۶ متر اجرا می گردد. نکته مهم این است که محاسبه این فاصله با توجه به ضریب انبساط سطحی اجسام انجام می شود و با استفاده از مواد نرم یا با کمک پروفیل های مخصوصی درز ها را پر می کنند.