تاریخچه کاشی کاری
هنر کاشی کاری از هنرهای والا و ارزشمندی است که در تزئینات معماری ایران از دوران باستان تا امروز به کار رفته است . این هنر در پیدایش و زیبایی نمای بیرونی و درونی ساختمان های مذهبی ، مقابر ، مساجد و برخی از پل ها در ادوار مختلف تاریخ به شیوه گسترده ای به کار گرفته شده است . پیشینه هنر کاربردی کاشی کاری برای استحکام و زینت بخش اماکن و ساختمان هـا بـه اواخـر هزاره دوم پیش از میلاد می رسد و هنرمندان ایرانی با ساخت خشت و آجرهای لعابدار از آن زمان آشنا بوده اند .
آجرهای لعابدار به رنگهای سبز ، زرد ، قهوه ای با نقوش انسانی و حیوانی به عنوان کاشـی مـورد استفاده قرار گرفتند .
کاخهای تخت جمشید و شوش در زمان هخامنشیان نمونه بارز هنر کاشیکاری و آجرهای لعابدار است . در دوره اشکانی هنر کاشیکاری در آرایش بنا کمتر مورد توجه قرار گرفت و اشکانیان بیشتر از نقاشی در تزئین نبا استفاده کردند . هنر کاشیکاری در دوره اسلامی به دو منظور آرایش و استحکام بخشی به بنا ، کاربرد ویژه یافت . این هنر در این دوره گسترش یافت و مساجد ، مدارس . کاخها ، حمامهـا و پلهـا را بـا انـواع کاشیآراستند ، به گونه ای که از دهه های پایانی قرن چهاردهم هجری اکثر بناها با کاشیکاری تزئینی می آراسته شده و کمتر بنایی وجود دارد که از این هنر در آن استفاده نشده باشد .
کاربرد این هنر در پیرایش بناها در این زمان از گسترش و تکامل ویژه برخوردار شد و بدین منظور به شیوه های متعدد تفکیک شد که عبارتند از : کاشی یکرنگ . کاشی معرق ، کاشی هفت رنگ کاشی زرنگار یا طلایی ، تلفیق آجر و کاشی و کاشیهای مکتوب یا کتیبه دار . هجری است . شروع به کارگیری کاشی در بناهای دوره اسلامی تاریخ مشخصی ندارد .
اما قدر مسلم ، در برخی از کاوشها در محوطهها و شهرهای اسلامی حاکی از کاربرد آن در دهه های پایانی قرن چهارم شهر یارعدل در بررسی های مسجد دامغان کتیبه کاشی مناره این مسجد را که مربوط به سال ۴۵۰ هجری قمری است را از قدیمی ترین نمونه های کاربرد کاشی در معماری اسلامی ایران بیان می کند و مکان کتیبه را در بالای مناره دانسته که شامل آیات هجده و نوزده از سوره مبارکه آل عمران است .
در آغاز ، تزئین بناها با کاشی توام با آجر و آجرهای تراش دار و گچ بوده و قطعات کاشی و آجرهای کوچک لعابدار ( کلوک کاشی ) را در شکلهای مختلف در کنار آجرهای قالب زده یا تراش دار شبیه به نشاندن نگین انگشتری به کار می بردند و زیبایی ویژه ای به نمای درونی و بیرونی بنا می دادند . کاشیکاری در دوره سلجوقی بسیار گسترش یافت .
نقاشی روی کاشی یا سفال به سبکهای گوناگون ارائه شده و با روح و سنن ایرانی پیوند و هماهنگی پیدا کرد . دوره ایلخانی را می توان فعالترین دوره ساخت کاشی تا این زمان در ایران دانست . پس از گذشت سالها و ورود ماشین آلات و کوره های صنعتی هنر کاشی کاری دچار تغییرات اساسی در ایران گردید .
در بازار کار ایران ، کاشی به قطعه سنگ مصنوعی گفته می شود که طـول و عرض آن مختلف بوده و ضخامت آن چند میلیمتر است . و یک روی آن دارای سطحی شیشه ای بوده و کاملا صاف و صیقلی می باشد ، به همین علت به راحتی قابل تمیز کردن است و اغلب در محلهایی از ساختمان مورد مصرف قرار می گیرد که امکان رشد میکربها و باکتریها بیشتر بوده و احتیاج به نظافت بیشتری احساس می گردد .
