آیا چسب کاشی کافی برای جبران تاب کاشی دارید؟
وقتی کاشی نصب می‌کنید، آیا مطمئن می‌شوید که ملات کافی برای جبران تاب ذاتی (واقعی) کاشی‌های بزرگ‌فرمت دارید؟
اندازه کاشی‌ها در حال تغییر است: بزرگ‌تر و بلندتر شده‌اند و به‌همان نسبت تاب ذاتی بیشتری دارند. به‌همین دلیل، روش‌های نصب نیز در حال تحول هستند؛ استفاده از چسب‌های تین‌ست و ملات‌های مخصوص کاشی‌های بزرگ و سنگین برای جبران این تاب بسیار ضروری شده‌اند.
بیایید موارد اصلی را بررسی کنیم:
با بزرگ‌تر شدن کاشی، تاب ذاتی بیشتر می‌شود
در گذشته، کاشی بزرگ‌فرمت معمولاً اندازه‌ی ۲۰ در ۲۰ سانتی‌متر داشت و با ماله‌ای به اندازه دندانه‌های ۶×۶×۶ میلی‌متر نصب می‌شد. چسب‌های تین‌ست برای سال‌ها توانستند نیاز نصب کاشی‌های سرامیکی و پرسلانی را با ضخامت نهایی ۲٫۵ تا ۶ میلی‌متر پس از فشرده شدن برآورده کنند (بسته به توصیه سازنده چسب).
اما حالا شرایط تغییر کرده؛ چون کاشی‌ها بزرگ‌تر و بلندتر شده‌اند و به همان نسبت تاب بیشتری به‌صورت طبیعی دارند.
بر اساس انجمن کاشی آمریکای شمالی (TCNA)، میزان مجاز تاب کاشی به‌صورت زیر تعریف شده:
بر طبق استاندارد ANSI A137.1، میزان تاب مجاز بر اساس نوع کاشی تعریف می‌شود. برای کاشی‌های فشرده‌ی کالیبره‌شده (که معمولاً در کف استفاده می‌شوند):
طبق جدول ۸:
تاب لبه‌ای (Edge Warpage): حداکثر ۰٫۷۵٪ یا ۰٫۲۰ سانتی‌متر
تاب مورب (Diagonal Warpage): حداکثر ۰٫۵٪ یا ۰٫۲۰ سانتی‌متر
امروزه، کاشی‌های محبوب با اندازه‌هایی مثل ۱۵ در ۹۰ سانتی‌متر یا ۱۰۰ در ۱۰۰ سانتی‌متر و بزرگ‌تر تولید می‌شوند، که طبق استاندارد مجاز، مقدار مشخصی تاب دارند (معمولاً وسط کاشی کمی بالا آمده و لبه‌ها پایین‌تر هستند).
هرچه تاب بیشتر، ملات بیشتر و متفاوت‌تری نیاز است
برای حمایت از نقطه‌ی بلند در مرکز کاشی، ملات هم باید مناسب این شرایط انتخاب شود.
چسب‌هایی که قبلاً به‌عنوان چسب بستر متوسط (Medium Bed Mortar) شناخته می‌شدند، حالا به‌عنوان چسب کاشی بزرگ و سنگین (LHT Mortar) شناخته می‌شوند.
هرچند هنوز استاندارد ثابتی برای این نوع چسب‌ها و روش نصب آن‌ها تدوین نشده، اما در آینده نزدیک در دسترس خواهد بود.
بهتر است نوع ماله و اندازه دندانه مناسب، طبق دیتاشیت تولیدکننده انتخاب شود. معمولاً چسب‌های LHT اجازه می‌دهند که ضخامت چسب پس از نصب کاشی تا ۱۲ میلی‌متر باشد.
این چسب‌ها نسبت به تین‌ست معمولی، قابلیت پخش در ضخامت بیشتر دارند. وقتی چسب به‌صورت خطی و یکنواخت روی سطح کشیده شود، هم لبه‌های کاشی و هم مرکز کاشی که ممکن است برآمده باشد، به‌خوبی پشتیبانی می‌شود.
بدون این پشتیبانی، کاشی ممکن است در برابر فشار نقطه‌ای (مثلاً پاشنه بلند زنانه که بیش از ۹۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع فشار وارد می‌کند)، بشکند. همچنین، فضای خالی زیر کاشی می‌تواند صدای توخالی تولید کند که غیرقابل‌قبول است.
اجرای لایه نازک چسب در پشت کاشی (Back-Buttering)
حتی با وجود استفاده از چسب بیشتر، برخی محصولات کاشی سرامیکی نیاز دارند که در پشت آن‌ها یک لایه نازک چسب زده شود؛ که به آن بک‌باترینگ می‌گویند.
این کار باعث می‌شود:
اتصال مکانیکی بهتری ایجاد شود.
نواحی تاب‌دار پشت کاشی پر شوند.
راهنمای TCNA همچنین تأکید می‌کند:
«تمام گوشه‌ها و لبه‌های کاشی باید کاملاً پشتیبانی شوند، و بک‌باترینگ در همه مناطق توصیه می‌شود. اما باید توجه داشت که زدن چسب در پشت کاشی به‌تنهایی پوشش ملات محسوب نمی‌شود. پوشش یعنی سطح تماس کامل چسب با پشت کاشی و سطح زیرکار.»
استفاده از این تکنیک‌ها باعث می‌شود که به استاندارد حداقل ۸۰٪ پوشش چسب در محیط‌های خشک، و ۹۵٪ در محیط‌های مرطوب و بیرونی برسید.
اما در همین حال، ضخامت کل ملات نباید از حد مجاز مشخص‌شده توسط سازنده چسب بیشتر شود.
گاهی یک کاشی را بردارید تا پوشش چسب را بررسی کنید
بهترین روش برای اطمینان از رعایت استاندارد، این است که گاهی یک کاشی نصب‌شده را بردارید. نصاب حرفه‌ای که توسط TCNA به‌عنوان نیروی ماهر شناخته می‌شود، این روش را مرتب انجام می‌دهد تا کیفیت نصب و رضایت مصرف‌کننده تضمین شود.
در مورد سیستم‌های کنترل لیپیج (Leveling Systems) چه باید دانست؟
این سیستم‌ها، همان‌طور که از نامشان پیداست، برای کاهش لیپیج بین دو کاشی طراحی شده‌اند. این کار از طریق بالا آوردن جزئی کاشی پایین‌تر انجام می‌شود تا سطح آن با کاشی مجاور تراز شود.
اما مهم است بدانید:
این سیستم‌ها تأثیری بر میزان چسب زیر کاشی ندارند.
نباید به آن‌ها برای افزایش یا کاهش پوشش چسب اتکا کرد.
کف زیرکار باید صاف باشد. برای بررسی اینکه آیا سطح آماده نصب است:
| اندازه کاشی | میزان صاف بودن لازم |
|---|---|
| کاشی با ضلع کمتر از ۳۸ سانتی‌متر | حداکثر ۶ میلی‌متر در ۳ متر |
| کاشی با ضلع ۳۸ سانتی‌متر یا بیشتر | حداکثر ۳ میلی‌متر در ۳ متر |
پس از هموارسازی با ملات مناسب یا خودتراز، چسب را با لبه صاف ماله روی سطح بمالید و سپس با دندانه مناسب بکشید. برای بررسی پوشش کافی، گاهی یک کاشی را بالا بیاورید.
تا زمانی که چسب کافی مطابق استاندارد ANSI وجود داشته باشد، بالا رفتن جزئی کاشی توسط سیستم تراز نباید مشکلی ایجاد کند.
سؤال کاربر در مورد تاب کاشی
سؤال:
آیا برای کاشی‌های بزرگ‌فرمت که تاب ندارند یا بسیار کم دارند، ضخامت نهایی چسب همچنان باید بین ۲٫۵ تا ۶ میلی‌متر باشد؟
پاسخ:
برای چسب‌های تین‌ست معمولی، ضخامت نهایی چسب باید حداقل ۲٫۵ میلی‌متر و حداکثر ۶ میلی‌متر باشد (طبق توصیه سازنده چسب).
برای چسب‌های مخصوص کاشی بزرگ و سنگین (LHT)، همین حداقل ۲٫۵ میلی‌متر باقی می‌ماند اما حداکثر ضخامت ۱۲ میلی‌متر مجاز است.
